„Al­var­legt við­skipta­stríð“ hafið

Sæki samantekt...

Ríkisstjórn Donalds Trump, forseta Bandaríkjanna, setti í gær 25 prósenta toll á innflutning á stáli og áli. Evrópusambandið hefur tilkynnt eigin tolla á vörur frá Bandaríkjunum og er útlit fyrir að viðskiptastríð sé hafið.

Tollar Evrópusambandsins munu taka gildi í næsta mánuði en þeir eru á ýmsar vörur frá Bandaríkjunum eins og viskí, heimilistæki, báta og mótorhjól, svo eitthvað sé nefnt. Tollarnir beinast að vörum sem fluttar eru inn til ESB fyrir um 28 milljarða dala, sem er það sama og álið og stálið sem flutt er frá ESB til Bandaríkjanna.

Sjá einnig: Tollar Trump á stál og ál taka gildi

Tollunum er ætlað að þrýsta á Bandaríkjamenn, án þess að valda íbúum Evrópu of miklum skaða. AP fréttaveitan segir þá beinast sérstaklega gegn rauðum ríkjum Bandaríkjanna, en það er gert til að þrýsta frekar á Repúblikana, sem eru við stjórnvölinn í Bandaríkjunum.

Frekari aðgerðir eiga að taka gildi seinna í næsta mánuði, samkvæmt frétt Wall Street Journal.

Trump hefur ítrekað lýst því yfir að hann ætli að beita tollum en það hefur ekki alltaf verið gert.

Í dag eru nokkrir tollar í gildi í Bandaríkjunum. Þann 4. febrúar hækkaði Trump tolla á innflutning frá Kína um tíu prósent. Þann 4. mars setti hann svo 25 prósenta tolla á flestan innflutning frá Mexíkó og Kanada. Tveimur dögum síðar setti hann vörur sem tengjast fríverslunarsamning milli ríkjanna á undanþágu.

Þá tóku áðurnefndir tollar á ál og stál gildi í dag.

Auk þess hefur Trump sagst ætla að setja ótilgreinda tolla á innflutning landbúnaðarafurða og bíla í næsta mánuði.

Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar ESB, sagðist harma stöðuna í ávarpi í morgun. Hún sagði tolla vera skatta og að þeir komi bæði niður á fyrirtækjum og neytendum.

Störf væru í húfi og að verðlag myndi hækka bæði í Evrópu og í Bandaríkjunum.

We deeply regret the US tariffs imposed on Europe.

Tariffs are taxes.

They are bad for business, and even worse for consumers.

Today Europe takes strong but proportionate countermeasures.

We remain ready to engage in dialogue ↓ pic.twitter.com/5 m 1 bGZjnsx]]-Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 12, 2025

Trump ætlaði að setja fimmtíu prósent toll á ál og stál frá Kanada, vegna gjalds sem Kanadamenn ætluðu að setja á rafmagn frá Kanada sem íbúar þriggja ríkja Bandaríkjanna nota en hætti við eftir viðræður ríkjanna á milli.

Sjá einnig: Vill refsa Kanada svo lesið verði um það í sögubókum

Jonas Gahr Støre, forsætisráðherra Noregs, segir „alvarlegt viðskiptastríð“ vera hafið. Noregur, eins og Ísland, er í EES og lendir því á milli Bandaríkjanna og ESB.

Fjölmiðlar í Noregi hafa eftir Støre að hann eigi í viðræðum við ráðamenn í ESB til að koma í veg fyrir að Noregur verði fyrir barðinu á aðgerðum sambandsins.

Óttast að Trump hafi ekki áætlun

Óreiða undanfarinna daga hafa leitt til lækkanna á mörkuðum vestanhafs. Trump-liðar hafa sagt það nauðsynlega hliðarafurð aðgerða ríkisstjórnarinnar en Trump sjálfur neitaði nýverið að útiloka samdrátt í Bandaríkjunum.

Talsmenn og ráðherrar Trumps hafa sagt lækkanirnar vera Joe Biden, fyrrverandi forseta Bandaríkjanna, að kenna.

Forsvarsmenn nokkurra fyrirtækja sóttu Trump heim í Hvíta húsið á mánudaginn þar sem þeir lýstu yfir áhyggjum vegna tollanna og sögðu að þeir gætu komið verulega niður á fyrirtækjunum og hagkerfi Bandaríkjanna.

Eftir fundinn sagði Trump að fundurinn hefði verið um fjárfestingar í Bandaríkjunum.

Mismunandi yfirlýsingar Trumps og ráðgjafa hans, breytingar forsetans á síðustu stundu og skyndilegar tilkynningar um efnahagsaðgerðir hafa samkvæmt Wall Street Journal valdið miklum áhyggjum meðal forsvarsmanna fyrirtækja og ýmsa Repúblikana um að Trump hafi í raun enga fastmótaða áætlun.