Kynna 25 aðgerðir til að sporna gegn ofbeldi meðal ungmenna
Guðmundur Atli Hlynsson
2025-03-31 16:32
Upphafleg grein
Sæki samantekt...
Aðgerðahópur vegna ofbeldis meðal barna og gegn börnum hefur skilað af sér stöðuskýrslu um innleiðingu aðgerða til að sporna gegn þróun í átt að auknu ofbeldi, auka forvarnarstarf og leiða saman fjölbreytta aðila í samstilltu átaki gegn vaxandi ofbeldi. Í stöðuskýrslunni eru útlistaðar 25 aðgerðir til að vinna að þessu marki.
„Með markvissri innleiðingu aðgerða og eftirfylgni er ekki einungis verið að mæta þeirri alvarlegu stöðu sem upp er komin hér á landi heldur gefst einnig kostur á að varpa ljósi á umfang og eðli vandans og þróa bestu starfshætti fyrir Ísland,“ segir í skýrslunni.
Meðal annars er lagt til að setja á fót úrræði fyrir 16 — 17 ára ungmenni sem eru hvorki í vinnu né námi, að auka eftirfylgni vegna brota barna og ungmenna, að móta framtíðarsýn heilbrigðisþjónustu við börn sem búa við ofbeldi og að efla ungmennastarf í Breiðholti.
Þverfaglegar aðgerðir og kortlagning vandans
Í tillögum aðgerðahópsins er lögð áhersla á þverfaglegt samstarf til að takast á við vaxandi ofbeldi meðal barna og ungmenna. Aðgerðirnar ná meðal annars til lögregluembætta, ráðuneyta, mennta- og heilbrigðisstofnana og Reykjavíkurborgar.
„Ofbeldi meðal barna og gegn börnum er alvarlegt samfélagsvandamál sem á sér margar ólíkar birtingarmyndir. Til þess að koma í veg fyrir og uppræta slíkt samfélagsmein þarf að nálgast vandann út frá þverfaglegu sjónarhorni og styrkja samráð meðal helstu stofnana til að tryggja jafnvægi aðgerða innan réttarvörslukerfisins annars vegar og velferðar- og menntakerfisins hins vegar,“ segir í stöðuskýrslunni.
Hlutfall ungmenna sem hafa tekið þátt í slagsmálum á síðastliðnu ári með tilliti til kyns. Íslenska æskulýðsrannsóknin: Færsaldarvísar vor 2023/Menntavísindastofnun Háskóla Íslands
Í henni er einnig kortlagt umfang ofbeldis meðal barna og gegn börnum hérlendis. Rýnt er í niðurstöður Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar frá árinu 2023 en hún er lögð fyrir í grunnskólum á hverju ári.
Samkvæmt rannsókninni hafa 11% barna í 10. bekk grunnskóla orðið vitni að líkamlegu heimilisofbeldi og sama hlutfall verið beitt líkamlegu ofbeldi af hálfu foreldris eða öðrum fullorðnum á heimilinu. Þá hafa 18% þeirra lent í slagsmálum á síðastliðnum 12 mánuðum.
Tæpur helmingur barna í 10. bekk, eða 46%, hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi og 10% þeirra hefur verið nauðgað af jafnaldra og 3% af fullorðnum. Meirihluti barnanna sagði engum frá ofbeldinu.
Aðgerðir þegar komnar í farveg
Í stöðuskýrslunni er kynnt hvernig staðið verður að framkvæmd, mælingu og eftirfylgni aðgerðanna og er ábyrgðaraðili hverrar aðgerðar sérstaklega útlistaður. Í því skyni má nefna að lögregluembættin og héraðssaksóknarar bera ábyrgð á að auka eftirfylgni vegna brota barna og ungmenna.
„Fjölga þarf rannsakendum og ákærendum hjá lögreglu til að hraða málsmeðferð brota sakhæfra og ósakhæfra ungmenna og leggja þarf aukna áherslu á beitingu sáttamiðlunar hjá lögreglu. Mikilvægt er að hraða málsmeðferð brota þessara ungmenna til að ná fram auknu forvarnargildi og varnaðaráhrifum þeirra viðbragða sem fylgja í kjölfarið,“ segir í skýrslunni um þá aðgerð.
Hlutfall ungmenna sem hafa tekið þátt í slagsmálum á síðastliðnu ári með tilliti til bakgrunns. Íslenska æskulýðsrannsóknin: Færsaldarvísar vor 2023/Menntavísindastofnun Háskóla Íslands
Sumar aðgerðanna lúta sérstaklega að málefnum barna og ungmenna sem eru af erlendum uppruna.
Markmið einnar aðgerðarinnar er að „valdefla unga innflytjendur í gegnum skipulagt hópastarf. Að ungmennin fái að kynnast, tengjast og taka þátt í samfélaginu og leggja sitt af mörkum.“
Áætlað er að verkefnið verði farið af stað fyrir lok apríl og að í september verði vinnustofur um listsköpun, aðgerðir og sögugerð.
Þessi frétt er unnin af meistaranema við Háskóla Íslands í starfsnámi á fréttastofu RÚV.
Nafnalisti
Svipaðar greinar
Tölfræði
- Textinn inniheldur 595 eindir í 29 málsgreinum.
- Það tókst að trjágreina 29 málsgreinar eða 100,0%.
- Margræðnistuðull var 1,57.