Hatar sjálfsafgreiðslukassa: „Ég er orðinn gamall karl að gefast upp á nú­tímanum“

Sæki samantekt...

Egill Helgason bókarýnir, sjónvarpsmaður og fjölmiðlarýnir hefur fengið sig full saddan. Hann stingur af því tilefni niður penna og upplýsir fylgjendur sína í þúsundatali um afstöðu sína til sjálfsafgreiðslukassa: „Ég hata-sjálfsafgreiðslu í búðum.“

Sjálfsafgreiðslukassarnir hófu innreið sína í stóru matvöruverslanir landsins fyrir um sex árum. Þeir mættu töluverðri mótspyrnu framan af og þá sérstaklega hjá eldri kynslóðinni. Gert var grín að þeim í Áramótaskaupinu og viðbrögðum fólks.

Strax árið 2021 töldu forsvarsmenn Krónunnar allt að áttatíu prósent viðskiptavina nota kassanna til matarkaupa og má ætla að hlutfallið sé enn hærra í dag. Þá hafa Krónan og Bónus tekið í notkun öpp sem gera fólki kleift að skanna vörurnar jafnóðum og ganga svo út úr versluninni án þess að nota téða sjálfsafgreiðslukassa.

En Egill, sem verður 66 ára síðar á árinu, er langþreyttur á kössunum, hreinlega hatar þá. Og af ummælunum að dæma við færslu Egils eru skoðanir afar skiptar. Bjarni Sigtryggsson spyr, hvers vegna hann hati kassana?

„Þetta er þægilegt, gengur hraðar fyrir sig og er nútíma þróun. Alveg eins og þegar hætt var að nota lyftuverði og fólki treyst fyrir því að ýta sjálft á takkana.“

Egill útskýrir að það sé hryllilega leiðinilegt og óþægilegt að nota kassana.

„Ég er orðinn gamall karl að gefast upp á nútímanum.“

Fjölmargir taka undir með Agli og segjast ekki nota kassana. Enn er hægt að fá persónulega afgreiðslu á yfirleitt einum til tveimur kössum í stóru matvöruverslununum.

Þorfinnur Ómarsson, fyrrverandi fjölmiðlamaður sem býr í Brussel og París, segir kassana engu máli skipta.

„Bara ópersónulegri og leiðinlegri heimur, því miður svo margt sem er að þróast í þá átt. Og oft er reyndar bara verið að hafa af manni peninga með nýjum aðferðum,“ svarar Egill.

Eðvarð Lárussonar tónlistarskólakennari tekur undir með Agli. Þetta sé skítleiðinlegur heimur.

„Sem skipti máli því þessu fylgir kúltúrbreyting, sem felur í sér svo margt slæmt, sem fólk keppist við að taka ekki eftir, oft í ljósi meðvirkninnar sem þarf til að finnast þetta „framför“.“

Fjölmargir segja að verslanirnar ættu að veita þeim sem afgreiða sig sjálfir afslátt. Framkvæmdastjórar verslananna hafa á móti bent á að hagræðing á borð við þessa skili sér í lægra vöruverði.

Þórunn Jarla Valdimarsdóttir rithöfundur tekur undir með Agli.

„Veröldin er að fyllast af gömlum einverum sem einangrast æ meira með degi hverjum. Meiri mannleg samskipti takk. Oft er þetta eina veran sem maður nær sambandi við í heilan dag, fyrir utan köttinn… afgreiðsluveran.“

Ragnheiður Gestsdóttir rithöfundur talar með svipuðum hætti.

„Ég fer aldrei á sjálfsafgreiðslukassa ef ég kemst hjá því. Finnst gaman að spjalla við kassakonurnar í Fjarðarkaupum. Þær segja mér að hjá sumum kúnnum sé þetta stundum eina samtal dagsins. Þótt ég hafi fleira fólk að tala við finnst mér öll vinsamleg samskipti vera endurnærandi og vil ekki sleppa þeim.“

Brynhildur Björnsdóttir fyrrverandi þingmaður Vinstri grænna sér hlutina í öðru ljósi. Telur að fataverslanir gætu lært af matvöruverslunum.

„Við afgreiðum okkur sjálf í banka, matvörubúðum og bensínstöðvum og einu sem gáfu afslátt fyrir sjálfsafgreiðslu voru bensínstöðvar. Hinir stinga launamuninum í vasann. Af hverju er ekki sjálfsafgreiðsla í fatabúðum? Þar mættu vera fleiri að aðstoða við að finna föt og færri á kassa. Já og svo Gripið og Greitt. Þá ertu stundum Gripin og athugað hvort þú hefur Greitt og þú sem notaðir þessa aðferð til að flýta þér.“

Þá uppgötvar Sara Óskarsdóttir, oft kölluð pírati, að þau Egill séu um margt ólík.

„Mér finnst þetta svo miklu betra-nenni ekki að einhver sé að káfa á öllu sem ég kaupi og tala við mig með blank expression í stökum orðum og mónótón (langoftast),“ segir Sara.

Eyþór Laxdal, fyrrverandi borgarfulltrúi, varar Egil við því að þetta sé bara byrjunin.

Una Margrét Jónsdóttir, dagskrárgerðarkona á Rás 1, segir tæknilegar framfarir stundum fela í sér afturför.

„Það fer eftir geðþótta sjónvarpsins okkar hvort við fáum að sjá sjónvarp eða ekki og það stillir sig sjálft á eitthvað sem við kærum okkur ekkert um. Áður gat maður sjálfur stjórnað sjónvarpinu, það hafði ekki sjálfstæðan vilja.“

Hallveigu Rúnarsdóttur söngkonu leiðast kassarnir.

„En ég er fremur hrifin af systeminu í Krónunni þar sem maður notar símann sinn og skannar, setur svo beint ofan í pokann og þarf bara að bera símann upp við tæki til að vera hleypt út. Líf mitt varð um það bil 7% betra við Skannað og skundað!“

Halla Signý Kristjándóttir verkefnastjóri hjá Fræðslumistöð Vestfjarða segir um eðlilega þróun að ræða.

„Símstöðvar voru líka voða næs, einhver sem svarði „Miðstöð“ og gaf svo símann áfram, kom svo inn í símtalið og upplýsti um fjölda viðtalsbila en svo urðu tækiframfarir. Það gerist.“

Líklega er enginn afdráttarlausari við þráð Egils en Drífa Kristjánsdóttir.

„Ég nota aldrei sjálfsafgreiðslu, frekar fer ég út og kaupi ekkert.“