„Al­gjör­lega brjál­æðis­legt að sjá“

Sæki samantekt...

Formaður Eflingar segir borgarstjóra vera með sexföld laun láglaunakvenna hjá borginni. Opinber yfirstétt virðist hafa meiri áhuga á að greiða sér „brjálæðislega há laun“ en að vinna að stöðugleika. Hið opinbera hafi tekið upp nýja launastefnu með kjarasamningi við kennara sem Efling ætli sér að miða við í viðræðum.

Friðjón R Friðjónsson, borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins, vakti athygli á launum nýs borgarstjóra, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, í pontu í borgarstjórn í vikunni.

Þar sagði hann að ofan á borgarstjóralaunin sem eru um 2,6 milljónir bætist um 155 þúsund vegna starfskostnaðar, um 230 þúsund vegna stjórnarformennsku í slökkviliðinu á höfuðborgarsvæðinu og um 850 þúsund vegna formennsku í Sambandi Íslenskra sveitarfélaga.

Þáttastjórnendur Reykjavíkur síðdegis ræddu í gær við Sólveigu Önnu Jónsdóttur, formann Eflingar, um borgarstjóralaunin, nýja kjarasamninga við kennara og samninga starfsfólks á hjúkrunarheimilum.

Hvernig varð þér við að heyra af þessum launum og tölum?

„Ég og félagar mínar í stjórn Eflingar vorum að spjalla um þetta í dag og við erum frekar sjokkeruð. Okkur finnst þetta eiginlega algjörlega brjálæðislegt að sjá,“ sagði Sólveig.

Þú þekkir til neðar í launastiganum hjá Reykjavíkurborg. Er hægt að bera þetta saman með einföldum hætti?

„Ef við skoðum til dæmis laun láglaunakvennanna hjá borginni þá eru þessar sirka þrjár milljónir sem borgarstjóri fær fyrir að sinna því starfi, sem eru þá launin, þessi starfskostnaður og til viðbótar við það mjög há fjárhæð vegna stjórnarformennsku hjá slökkviliðinu. Þá eru þetta rúmlega þrjár milljónir og meira en sexföld laun láglaunakvennanna sem starfa hjá borginni, meðal annars á leikskólunum,“ sagði Sólveig.

Viðvarandi niðurskurður samhliða ofurlaunum stjórnenda

Aðspurð sagðist Sólveig ekki vita í hverju starfstengdur kostnaður borgarstjóra fælist.

„Vegna þess að svo kemur þarna fram að borgarstjóri hefur líka embættisbíl til umræðu. Hvað er starfskostnaðurinn? Er það sími? Er það internet? Það er allavega ekkert sem mér dettur í hug sem gæti komist nema afskaplega stutta leið upp í þenna 155 þúsund kall,“ sagði hún.

„Á sama tíma og þetta viðgengst skulum við átta okkur á því að það hefur verið viðvarandi niðurskurður, til dæmis eins og inni í leikskólunum,“ bætti hún við. Sá niðurskurður hafi áhrif á börnin, starfsaðstæður og starfsfólk leikskólanna.

Mun þetta áhrif þegar þið farið að semja aftur við borgina?

„Auðvitað hefur allt áhrif og það er ótrúlegt að sjá hvernig opinbera yfirstéttin fer fram með þeim hætti sem hún gerir. Það er eins og fólk hafi engan áhuga á því að koma að því að vinna að stöðugleika á vinnumarkaði og í samfélaginu. Það virðist miklu frekar vilji til þess að borga sjálfum sér alveg brjálæðislega há laun og láta það svo bara koma í ljós hvernig verkafólki gengur í kjarasamningsviðræðum,“ sagði Sólveig.

Hún sagði að í síðustu kjarasamningsviðræðum við borgina hefði Efling fylgt út í eitt stefnu sem félagið hafði markað í kjarasamningum á almennum markaði og verið með kröfur um hófstilltar launahækkanir.

„Við þurftum að hafa mikið fyrir því að fá borgina til þess að samþykkja aðrar kröfur sem snerust um úrbætur inni á vinnustöðunum og um aukin undirbúningstíma fyrir starfsfólk leikskólanna. Þar var borgin aldeilis ekki á því að gefa sig fyrr en þau áttuðu sig á því að það var ekki annað hægt. Það var ekki eins og þau settust við samningaborðið við okkur og væru tilbúin til þess að veita okkur allt sem við töldum okkur eiga inni, langt því frá,“ sagði hún.

Sér ekki sparnaðinn

Hagræðingarhópur stjórnvalda lagði til að áminningarskylda yrði lögð af og kjör opinberra starfsmanna yrðu jöfnuð við almenna markaðinn. Forsvarsfólk BSRB, BHM og KÍ gagnrýndu í sameiginlegri yfirlýsingu tillöguna og sögðu hana vanvirðingu við starfsfólk.

Ætti að jafna kjör opinberra starfsmanna og þeirra sem starfa á almennum markaði?

„Þegar kemur að kjörum launum verka- og láglaunafólks þá væri auðvitað betra að jafna þau í hina áttina, að færa verkafólkinu á almenna markaðnum eitthvað af þeim umframkjörum sem tíðkast á opinbera markaðnum,“ sagði Sólveig.

Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambandsins, hefði til að mynda oft bent á að ólíkt öllum á opinbera markaðnum væri verkafólk í Eflingu og SGS ekki komið með styttingu vinnuvikunnar. „Ég sé ekki alveg hvernig þetta í sjálfu sér á að spara einhverja fjármuni,“ sagði hún.

„Það var auðvitað önnur tillaga þarna inni sem er nú þegar búin að hlaupa illu blóði í verkalýðshreyfinguna, bæði opinbera og almenna arminn, sem er það að setja inn pælingar um útvíkkun á heimildum ríkissáttasemjara sem einhverja sérstaka sparnaðartillögu. Þar er mjög langt seilst og eiginlega ótrúlegt að skella þessu svona fram inni í einhverjum hagræðingartillögum,“ sagði Sólveig.

Í hverju felast þær tillögur?

„Hugmyndin er að með því að útvíkka heimildir ríkissáttasemjara, sem er mikið áhugamál efnahagslegrar valdastéttar hér á þessu landi, þá sé hægt að temja verkalýðshreyfinguna og minnka þá getu til þess að halda úti verkföllum. Knýja á um það að leggi ríkissáttasemjari fram miðlunartillögu þá sé einfaldlega skylda að senda hana í atkvæðagreiðslu hjá félagsfólki jafnvel þó samninganefnd umrædds félags vilji alls ekki að það sé gert,“ sagði Sólveig.

„Við í Eflingu fórum í mikil átök út af akkúrat svoleiðis máli og hvernig í ósköpunum þetta á að spara ríkinu fjármuni er algjörlega óskiljanlegt,“ sagði hún.

Umframhækkanir fyrir einn útvalinn hóp

Eftir að kennarar samþykktu nýja kjarasamninga nýverið hafa margir viðrað þær áhyggjur að það muni leiða til aukinna hækkana þvert á ýmsa hópa.

Hefur þú áhyggjur af því?

„Ég hef ekki beint áhyggjur af höfrungahlaupi en það sem er leitt fyrir okkur í Eflingu að sjá er að við undirrituðum kjarasamninga á almenna markaðnum sem voru með þessu hófstilltu hækkunum og það gerðum við til þess að taka þátt í því verkefni að ná niður verðbólgu og svo vöxtum,“ sagði Sólveig.

Þau hafi haldið sig við þá línu í öllum þeim kjarasamningum sem Efling undirritaði í kjölfarið við aðallega opinbera launagreiðendur.

„Nú erum við í þeirri stöðu að þessir sömu opinberu launagreiðendur virðast hafa tekið upp nýja launastefnu með miklum umframhækkunum fyrir einn útvalinn hóp,“ sagði Sólveig.

Erfitt að sannfæra ómissandi starfsfólk um hófleg laun

Hún sagði Eflingu vera með risastóran hóp mestmegnis kvenna sem starfi á hjúkrunarheimilum. Félagið hafi þar verið með forsenduákvæði í samningi sem gerði það að verkum að félagið gat sagt samningnum upp ef ekki kæmu fram fullnægjandi tillögur um úrbætur í mönnun.

„Það er staðan núna, það hafa ekki komið fullnægjandi tillögur um úrbætur í mönnun á hjúkrunarheimilunum þannig að við höfum tilkynnt viðsemjendum okkar um það að við ætlum að segja samningum upp 1. apríl sem þýðir að við verðum með lausa kjarasamninga 1. maí næstkomandi, ekki þá undir friðarskyldu,“ sagði Sólveig.

„Það verður afskaplega erfitt fyrir mig sem formann félagsins að fara í mitt bakland, þennan stóra hóp ómissandi starfsfólks og sannfæra þær um að þær eigi að halda áfram að fylgja hóflegu launastefnunni á meðan aðrir hópar hafi fengið miklu hærri hækkanir. Ég sé satt best að segja ekki hvernig það á að vera hægt,“ sagði hún.

Verða þessir samningar við kennarana nýtt viðmið í næstu viðræðum?

„Við getum ekki annað þar sem þarna erum við að semja við opinbera launagreiðendur. Við erum að semja við hjúkrunarheimilin en þau eru auðvitað fjármögnuð af ríkinu. Við getum ekki fallist á það að við eigum ekki að skoða hvað um var samið við kennara og mögulega gera þá það að okkar nýja viðmiði,“ sagði Sólveig.

„Ef við skoðum þetta ekki þá erum við ekki að standa okkur sem helstu baráttusamtök verkafólks á þessu landi,“ sagði hún að lokum.