Bæjar­stjórnin gagn­rýnir skýrslu um hvernig eigi að byggja upp bæinn

Sæki samantekt...

Bæjarstjórn Grindavíkurbæjar hefur gert athuganir við skýrslu Deloitte um hvernig byggja eigi bæinn upp á ný eftir eldgos og jarðhræringar síðustu ára. Þau vilja að framkvæmdir í bænum hefjist strax í sumar og bjóða ráðherrum ríkisstjórnarinnar í heimsókn til að kynna stöðu mála.

Deloitte hefur búið til skýrslu að beiðni forsætisráðuneytisins um stöðu Grindavíkur og sviðsmyndir um hvernig samfélag Grindvíkinga verði árið 2035. Þar voru settar fram fjórar sviðsmyndir um hvernig bærinn og samfélagið gæti þróast á næstu tíu árum.

Í umsögn bæjarstjórnar Grindavíkurbæjar um skýrsluna segir að hún hafi verið vel unnið en þrátt fyrir það sé tilefni til að gera nokkrar athugasemdir. Til að mynda varðandi stjórnsýslu en samkvæmt bæjarstjórninni þarf að leggja meiri áherslu á skýra verka- og kostnaðarskiptingu við framhald verkefnisins.

„Markmiðið þarf að vera að nýta næstu sex mánuði til nauðsynlegra framkvæmda til að tryggja öryggi í Grindavík,“ stendur í umsögninni.

Þá sé áætlað tjón í bænum metið of hátt í skýrslunni og auk þess sé engin forgangsröðun á verkefnum sett fram. Bærinn telur að framkvæmdateymi sprunguverkefnis ætti að halda áfram sínum störfum til að tryggja gott verklag.

„Tjónamat á hafnarmannvirkjum er hátt en hafnarmannvirki eru rekstrarhæf og ekki endilega þörf á varanlegum endurbótum eða viðgerðum á allra næstu árum. Með slíkri nálgun lækka tölur sem raunverulega þarf til að hefa endurreisnina.“

Ráðherrar ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur séu þá hjartanlega velkomnir til Grindavíkur til að kynna sér stöðu mála.

Hagsmunir Grindvíkinga og þjóðarbúsins fari saman

„Ákvarðanir um tímarás aðgerða ættu að taka mið af fyrirliggjandi mati vísindamanna um að goshrinu á Sundhnúksgígaröðinni ljúki innan skamms. Dráttur á sprunguviðgerðum myndi tefja áform um endurreisn bæjarins,“ stendur í umsögninni.

Bæjarstjórnin telur að jarðhræringar sem geta gerst á Reykjanesskaga næstu áratugi muni og þurfi ekki að hafa áhrif á endurreisn Grindavíkur.

Að auki sé lítill færanleiki atvinnulífsins á svæðinu, til að mynda hjá fyrirtækjum líkt og HS Orku, Bláa lóninu og Grindavíkurhöfn, sem séu háð núverandi staðsetningu sinni.

„Til þess að gera þeim það mögulegt þurfa stjórnvöld fyrst og fremst að passa upp á rekstrarhæfa og örugga veituinnviði svo að við missum þau ekki frá okkur.“

Mikið sé í húfi fyrir grindvíska hagkerfið en samkvæmt umsögninni hefur það skapað um 3% af vergri þjóðarframleiðslu eða um 129 milljarða króna árlega.

„Verðmætasköpun í bænum er þá einfaldlega að gefa 29 milljarða króna en ríkið hefur fjárfest til þess að verja mannvirki og innviði í Grindavík ásamt uppkaupum á fasteignum. Augljóslega þjónar það hagsmunum ríkisins best að halda þessari miklu framleiðsluvél gangandi þrátt fyrir áföll. Hagsmunir Grindvíkinga og þjóðarbúsins fara því á endum algerlega saman,“ stendur í umsögninni.

Staðhæfing sem veki upp furðu

Bæjarstjórnin bendir einnig á eins konar staðhæfingu í skýrslunni um rekstrarhæfi bæjarins.

„Grindavíkurbær er órekstrarhæfur vegna óvissu um tekjur og framtíð íbúabyggðar og atvinnurekstrar. Ákveða þarf framtíð sveitarfélagsins a.m.k. sveitarstjórnarkosningar 2026,“ stendur í skýrslunni.

Bærinn segir orðalagið vekja upp furðu og þarfnist frekari skýringa.

Útfærsla skýrslunnar á sviðsmyndum fjórum hafi verið gróf nálgun en tekið er fram að sviðsmyndir séu ekki spár heldur um sé að ræða mögulega þróun.

„Sviðsmyndirnar byggjast aðeins á tveimur ásum: efnahagsþróun og samhæfingu stjórnvalda. Það er takmarkandi. Félagslegir þættir eins og samfélagsauður, trú á framtíðina og tilfinningaleg tengsl við Grindavík skipta líka miklu máli.“

Liggja fyrir drög um aðra aðgerðaáætlun

Að lokum leggur bæjarstjórnin fram tillögur um aðgerðir og fjármögnun vegna brýnna verkefna. Drög liggja fyrir um aðgerðaráætlun tvö fyrir Grindavíkurbæ. Áætlaður kostnaður við aðgerðaáætlunina eru 866 milljarðar króna.

Bænum hefur verið skipt í þrjú svæði eftir hættustigi. Fjólubláu svæðin eru talin sérstaklega hættuleg og fara 29 prósent af áætluðum heildarkostnaði í framkvæmdir þar. Rauðu svæðin eru talin hættuleg og fara um 60 prósent heildarkostnaðar í verkefni þar.

„Vænleg leið til þess að flýta fyrir aðgerðum er að gert verði samkomulag milli framkvæmdanefndar vegna jarðhræringa í Grindavík og Grindavíkurbæ um að bærinn taki að sér framkvæmd verkefna gegn framlagi úr ríkissjóði yfir tiltekið tímabil eftir því hvernig verkefnið verið hlutað niður.“

Hér er hægt að lesa umsögn bæjarstjórnarinnar í heild sinni. Hún var send á forsætisráðuneytið og framkvæmdanefndar vegna jarðhræringa í Grindavík auk Alþingis, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Sambands sveitarfélaga á Suðurnesjum, Ríkislögreglustjóra og Lögreglustjórans á Suðurnesjum.

Hér er hægt að skoða skýrslu Deloitte.